Szkody wyrządzone przez pracownika: kogo pozywają klienci?
Kolizja autem służbowym, uszkodzenie mienia klienta, błąd przy montażu, nieprawidłowo wystawiona faktura – to sytuacje, w których powstaje realna szkoda z winy pracownika.
W praktyce jednak to nie pracownik, a pracodawca ponosi odpowiedzialność wobec osoby trzeciej.
Zasada ta wynika wprost z art. 120 Kodeksu pracy i często zaskakuje przedsiębiorców: nawet jeśli szkoda powstała przez nieuwagę pracownika, to roszczenia kierowane są do firmy.
W tym artykule wyjaśniamy:
kto odpowiada wobec poszkodowanego,
kiedy pracodawca może żądać od pracownika zwrotu kosztów,
jak to udokumentować,
i jakie ubezpieczenia chronią przedsiębiorcę w takich sytuacjach.
Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich – art. 120 KP
Zgodnie z art. 120 §1 Kodeksu pracy:
„Jeżeli pracownik przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych wyrządził szkodę osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest pracodawca.”
Oznacza to, że:
pracownik odpowiada wobec pracodawcy,
pracodawca odpowiada wobec poszkodowanego (np. klienta, kontrahenta).
To tzw. ryzyko osobowe pracodawcy – przyjmuje on na siebie skutki błędów swojego personelu.
Dlatego to pracodawca (firma) jest pozywany, a nie konkretny pracownik.
Kiedy pracodawca może dochodzić roszczenia od pracownika?
Pracodawca ma prawo żądać od pracownika zwrotu poniesionej szkody, ale tylko na zasadach odpowiedzialności materialnej z Kodeksu pracy.
1. Odpowiedzialność za szkodę nieumyślną
pracownik odpowiada do wysokości 3-krotności swojego miesięcznego wynagrodzenia,
musi istnieć wina (np. niedbalstwo, brak staranności),
pracodawca musi udowodnić związek między działaniem a szkodą.
2. Odpowiedzialność za szkodę umyślną
pracownik odpowiada w pełnej wysokości,
ale tylko jeśli pracodawca udowodni zamiar lub rażące niedbalstwo.
3. Odpowiedzialność za mienie powierzone (np. samochód, sprzęt)
jeśli pracownik podpisał oświadczenie o powierzeniu mienia,
odpowiada w pełnej wysokości szkody (np. uszkodzenie auta, utrata sprzętu).
Jak udokumentować szkodę i przygotować roszczenie
Aby skutecznie dochodzić roszczenia od ubezpieczyciela lub pracownika, niezbędne jest zebranie właściwych dowodów.
Podstawowa dokumentacja powinna obejmować:
protokół szkody lub raport wewnętrzny z opisem zdarzenia,
oświadczenie pracownika dotyczące okoliczności zdarzenia,
dokumentację fotograficzną lub techniczną,
faktury napraw, kosztorysy lub ekspertyzy,
potwierdzenie, że zdarzenie miało miejsce w czasie wykonywania obowiązków służbowych,
potwierdzenie wypłaty odszkodowania osobie trzeciej.
Starannie zebrana dokumentacja ułatwia zarówno likwidację szkody z polisy OC, jak i ewentualne postępowanie regresowe wobec pracownika.
Jakie ubezpieczenia chronią firmę przed skutkami szkód wyrządzonych przez pracownika?
Ubezpieczenie OC działalności gospodarczej
To podstawowa forma ochrony przedsiębiorstwa. Polisa OC firmy obejmuje odpowiedzialność cywilną pracodawcy za szkody wyrządzone osobom trzecim w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zazwyczaj w zakresie ochrony znajdują się:
szkody rzeczowe i osobowe,
szkody wynikłe z działania lub zaniechania pracowników,
szkody w mieniu powierzonym (jeśli polisa zawiera stosowną klauzulę).
Ubezpieczenie OC działalności pozwala zminimalizować ryzyko finansowe związane z naprawieniem szkody osobie trzeciej, bez konieczności angażowania własnych środków firmy.
Ubezpieczenie OC zawodowe
Dla branż usługowych i technicznych (np. budownictwo, doradztwo, projektowanie, IT) odpowiedzialność pracownika jest objęta polisą OC zawodowego.
Polisa chroni przed roszczeniami wynikającymi z błędów, zaniedbań i pomyłek pracowników przy świadczeniu usług.
Ubezpieczenie od odpowiedzialności materialnej pracowników
To rozwiązanie dla pracodawców, którzy chcą chronić się przed stratami wewnętrznymi, spowodowanymi przez własny personel.
Polisa obejmuje szkody wyrządzone przez pracowników wobec pracodawcy – np. uszkodzenie maszyn, utratę towaru, błędy księgowe, defraudacje.
Zakres ochrony ustalany jest indywidualnie i może obejmować zarówno pracowników etatowych, jak i osoby współpracujące na podstawie umów cywilnoprawnych.
Typowe błędy w polisach OC dotyczących szkód pracowniczych
Brak rozszerzenia o mienie powierzone lub użytkowane przez pracowników.
Ograniczenie odpowiedzialności tylko do szkód rzeczowych (brak szkód finansowych).
Wyłączenie szkód wyrządzonych przez pracowników tymczasowych lub podwykonawców.
Zbyt niska suma gwarancyjna – niewystarczająca wobec ryzyka działalności.
Nieuwzględnienie specyfiki branży (np. serwis, transport, budownictwo, usługi informatyczne).
Takie błędy często wychodzą dopiero po szkodzie. Dlatego warto przeprowadzić audyt posiadanych polis, aby zweryfikować zakres ochrony i wprowadzić odpowiednie klauzule.
Rola brokera ubezpieczeniowego w ochronie przed ryzykiem pracowniczym
Broker ubezpieczeniowy nie jest pośrednikiem sprzedaży, lecz doradcą przedsiębiorcy.
W kontekście odpowiedzialności pracodawcy za szkody wyrządzone przez pracowników, broker:
analizuje zakres aktualnych polis OC i OWU,
identyfikuje luki w ochronie,
negocjuje z ubezpieczycielem klauzule rozszerzające odpowiedzialność,
doradza, jak przygotować dokumentację szkody,
wspiera proces likwidacji szkody i ewentualnego regresu.
Szkody wyrządzone przez pracownika: przykład
Pracownik firmy montażowej uszkodził sprzęt klienta o wartości 75 000 zł.
Klient złożył roszczenie wobec firmy.
Dzięki właściwie skonstruowanej polisie OC działalności gospodarczej z rozszerzeniem o mienie powierzone, ubezpieczyciel wypłacił pełne odszkodowanie.
Firma uniknęła kosztu, a pracownik nie poniósł odpowiedzialności, ponieważ szkoda powstała nieumyślnie.
Szkody wyrządzone przez pracownika: podsumowanie
Zgodnie z art. 120 Kodeksu pracy, za szkody wyrządzone przez pracownika odpowiada pracodawca.
Pracownik odpowiada wobec pracodawcy tylko w ograniczonym zakresie, najczęściej do trzykrotności wynagrodzenia.
Kluczową ochronę stanowi ubezpieczenie OC działalności gospodarczej, a w branżach specjalistycznych – ubezpieczenie OC zawodowe.
Warto rozważyć polisę od odpowiedzialności materialnej pracowników, chroniącą mienie i interesy firmy.
Broker ubezpieczeniowy pomaga dobrać właściwe klauzule, negocjować warunki i wspiera przy likwidacji szkód.
Co warto zrobić teraz?
Sprawdź, czy Twoje ubezpieczenie OC obejmuje działania i zaniechania pracowników.
Przygotuj procedurę postępowania po szkodzie pracowniczej.
Skontaktuj się z brokerem, aby dobrać ochronę dopasowaną do profilu Twojej działalności.
Kontakt:
Janowski i Wspólnicy – Kancelaria Brokerska
602 655 266
kontakt@janowski-wspolnicy.pl
FAQ
Najczęściej zadawane pytania o szkody wyrządzone przez pracownika
Kto odpowiada za szkody wyrządzone przez pracownika klientowi?
Odpowiada pracodawca, który może następnie dochodzić regresu wobec pracownika.
Czy ubezpieczenie OC działalności gospodarczej pokrywa szkody wyrządzone przez pracownika?
Tak, jeśli obejmuje działania i zaniechania pracowników oraz szkody w mieniu powierzonym.
Czy pracownik może odpowiadać w pełnej wysokości za wyrządzoną szkodę?
Tak, tylko jeśli szkoda została wyrządzona umyślnie.
Jak uniknąć sporów o odpowiedzialność?
Dobrze skonstruowana polisa OC i wsparcie brokera ubezpieczeniowego pozwalają uniknąć kosztownych błędów.
